14.11.2024
Doğu-Batı Kardeşlik Platformu (DBKP) 2008-2013 yılları arasında sürdürdüğü çalışmalar kapsamında birçok yerel ve bölgesel düzeyde saha çalışmaları yürütmekle beraber 4 büyük Türkiye buluşması ve istişare çalıştayı düzenledi. DBKP arşivinde toplamda 55 ilin çeşitli alanlarda davet, tebliğ, eğitim ve yardımlaşma organizasyonlarında bulunan İslami sivil toplum kuruluşlarının yönetici ve temsilcileri katıldı. Bireysel düzeyde aydın, akademisyen ve medya mensuplarının sayısı da azımsanmayacak bu etkinliklerde yer aldı. Yapılan basın açıklamaları ulusal ve yerel medyada haber, köşe yazısı ve analizler yapılarak önemli düzeyde gündem oluşturdu.
11-19 Temmuz 2010 tarihleri arasında gerçekleşen ve 11 ili kapsayan Kürdistan coğrafyasındaki il merkezlerinde gerçekleştirilen organizasyonun değerlendirmeleri yapılmış ve basın açıklaması organize edilerek kamuoyu ile paylaşılmıştı.
İkinci büyük buluşma iade-i ziyaret kapsamında Bursa’da gerçekleşti. 20-22 Ağustos 2010 tarihleri arasında gerçekleşen buluşmada Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van illerinden davet edilen sivil toplum yönetici ve temsilcileri katılım sağladı.
Daha önce Kürt sorunu ve Doğu-Batı Kardeşliğinin sağlam bir zeminde tartışılmasına yönelik yapılan çalışmada Doğulu kardeşlerimizi dinleme gereği duyulmuştu. Bu buluşmada daha önce yapılan çalışmanın bölgede oluşturduğu olumlu atmosferin daha da artırılmasına yönelik nelerin yapılması gerektiği konusu tartışılarak DBKP geleceğe dair bir yol haritası oluşturulması sağlanmıştır.
Birinci istişare toplantısının Çok olumlu olduğunu ve birlikteliğin sürdürülmesi gerektiği konusunda ortak kanaate oluştuğu 20 ağustos ilk günkü çalıştayda temsilciler; sorunu konuşmanın birlik ve beraberliği daha adil, daha sağlam, daha kalıcı ve hakkaniyete uygun zemine taşıyacağına olan inançlarını dile getirmişlerdir.
Kürt sorunun temelinde, statükocu, tek tipleştirici zihniyete sahip yöneticilerin algılamak istemedikleri hak ve özgürlük talepleri nedeniyle olması tekraren vurgulanmıştır. Sorunun çözümünde hiç kimsenin tasvip etmediği şiddet hak arama yöntemi olarak benimsenmesi sorunun müzminleşmesini arttırmış olduğu dile getirilmiştir.
DBKP ile başlayan sürecin misyonu kapsamında yapılan çalışmaların geliştirilmesinin çözümü kolaylaştıracağına ve hızlandıracağına dair ortak görüş olarak ifade edilmiştir.
Sonuç bildirgesinde aşağıdaki çözüm önerilerinin dile getirilmesi uygun bulunmuştur:
- Çatışmasızlık ortamının sürdürülebilmesi için tüm kesimlerin üzerine düşeni yapması gerekmektedir.
- Anayasal vatandaşlık temelinde tüm kimlikler tanınmalıdır,
- Ulusçu devlet anlayışından ve baskıcı uygulamalardan vazgeçilmelidir,
- İdeolojik eğitimden demokratik ve bilimsel eğitime geçilmelidi
- Faili meçhuller aydınlatılmalı ve failleri yargılanmalıdır.
- Savaştan ve kandan beslenen yapılanmalar deşifre edilmelidir.
- Anadilin her alanda kullanımının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır.
- Din eğitiminin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
- İktidarların keyfi uygulamalarının önüne geçilmesi için Hakların anayasal güvence altına alınarak acilen sivil ve demokratik bir anayasa hazırlanmalıdır.
- Koruculuk sistemi kaldırılmalı herhangi bir husumete yol açmamak için rehabilitasyon çalışmaları yapılmalıdır.
- Bölgeye gönderilecek bürokratlar donanımlı olmalı ve halkın hassasiyetlerini paylaşmalıdır.
- Güvenlik gerekçeleriyle, ormanların yakılması vb. yöredeki coğrafyayı ve ekolojik dengeyi bozan uygulamalara son verilmelidir.
- Bölgedeki sorunun kamuoyuna aktarılmasıyla ilgili sorunlu medya dili düzeltilmelidir.
Sonuç olarak yapılan çalışmalarda geleceğe yönelik ümit var olmamızı gerektiren pek çok sebebin olduğu belirtilmiştir. Dünyada hiçbir sorunun konuşulmadan çözülemeyeceği ve şiddet ortamlarının da konuşma zeminlerini ortadan kaldırdığı gerçeğinden hareketle barışçı çözüm sürecinin sürdürülebilmesi için tüm silahların ebediyen susması kaçınılmaz bir zorunluluktur.
İkinci buluşma ile dah güçlü bir ortak iradenin islami sivil toplum kuruluşlarında çıkmaya başladığı görülür. Bursa buluşmasında alınan en önemli kararlardan biri de Diyarbakır’da bir Türkiye geneli buluşma ve istişare toplantısı gerçekleştirmek oldu.
Bu kapsamda Türkiye geneli Diyarbakır Buluşması 29-30-31 Ocak 2011 tarihinde dört oturum olarak başarılı bir şekilde organize edildi.
Türkiye geneli Diyarbakır Buluşmasına; İstanbul, Sakarya, Kocaeli, Bursa, Antalya, Ankara, Kütahya, Kayseri, Tokat, Erzurum, Malatya, Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman, Siirt, Mardin, Şırnak, Hakkari, Van, Bitlis, Muş, Bingöl illeri ile Gercüş, Tatvan, İnegöl ve Malazgirt ilçeleri katılmışlardır. Tokat ve Kütahya illeri son anda çıkan mazeretleri nedeniyle katılamamış ancak daha sonra yapılacak çalışmalara katılım sağlayacaklarını belirtmişlerdi.
Türkiye geneli Diyarbakır buluşmasında “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutanlar ve adaletle şahitlik yapanlar olun. Bir kavme olan kininiz sizi adaletsizliğe sevk etmesin. Adil olun, çünkü bu takvaya daha yakındır. Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdard1r. (Maide/8) ayeti ile başlayan ve uzlaşılarak hazırlanan basın açıklamasında aşağıdaki huşulara yer verildi:
Çok yoğun ve yüksek katılımla gerçekleşen bu etkinlikler neticesinde tüm ülke insanın (hiçbir ayırım yapılmadan) özgür, eşit, adil ve hakkaniyete uygun bir şekilde yaşamalarının platformumuzun vazgeçilmez talep ve temennisi olduğu bir kez daha vurgulanarak, devletin onlarca yıldır Kürt Sorununu çöz(e)mediği için binlerce annenin yüreği yanmış ve yanmaktadır. Bu yangının bir daha ebediyen yanmaması ve yakmaması için zaman kaybetmeden Kürt Sorununun adalet ve hakkaniyete uygun bir çözüme kavuşması bağlamında aşağıdaki kararlar alınmıştır.
1.”Anayasal vatandaşlık” tanımının hiçbir etnisiteye dayandırılmadan yapılması,
2.Köylere dönüşün önündeki fiili engellerin kaldırılması,
3.Koruculuk sisteminin bir an önce lağvedilmesi, geçmişte yaşanan acı olaylardan dolayı korucu olanlarla olmayanlar arasında oluşmuş patolojik sorunlardan “rövanşalma”nın önüne geçilmesi,
4.Ulus devlet anlayışının terk edilmesi, ülkede yaşayan tüm halkların kültürel, tarihi ve sosyal yapısına uygun yeni bir modelin tartışmaya açılması,
5.Anayasada değiştirilemez hükümlerin kaldırılması, başlangıç hükümlerinin yerine evrensel insan hakları normlarına uygun bir düzenlemenin yapılması,
6.isimleri değiştirilen bütün yerleşim birimlerinin istemeleri halinde eski ismi ile değiştirilme imkânının yasal güvence altına alınması
7.Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin kültürel hak ve özgürlüklere ilişkin maddelerine konulan çekincelerin kaldırılması.
8.Mevcut çatışmazlık ortamının kalıcı bir hale dönüştürülmesi ve hiçbir şekilde şiddetin hak arama ve sorunu çözme yöntemi olarak kabul edilmemesi,
9.Kürd sorununun çözümü için model tartışmaları konusunda platform bünyesinde bir komisyon kurulmuştur.
10.Sorunun çözümü surecinde halklarımız arasında asırlarca en temel birleştirici unsur olan dini inançların özgürlük alanının genişletilmesi,
11.Dillerin Allah’ın ayetleri olduğu hakikatinden hareketle, resmi dil olan Türkçe’nin yanı sıra, anadilde eğitim hakkının eğitim surecinin her safhasında gerçekleştirilmesine yönelik yasal düzenlemelerin yapılması ve buna ilişkin teknik alt yapının hazırlanması,
12.Eğitim sistemi gözden geçirilerek resmi ideolojinin anlayışını dayatan unsurlardan ayıklanması, özgürlükçü bir anlayışla eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesi.
13.Bölge halkı nezdinde etki gücüne sahip, saygın şahsiyetler ile manevi önder ve grupların sorunun hallinde surece dâhil edilmesi.
DBKP bir sonraki Türkiye geneli buluşması 8-10 Temmuz tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirildi.
50 il STK’sının katıldığı Ankara’da yapılan Türkiye geneli buluşmasında sorunun tartışıldığı iki adet panel düzenlendi. Ankara buluşmasının sonuç bildirgesi ise eski TBMM binası önünde basın ile paylaşıldı. “Allah size emanetleri, onları taşıyabilecek olanlara yüklemenizi ve insanlar arasında hüküm verirken adalete uygun hüküm vermenizi emreder. Allah size ne güzel öğüt veriyor! Hiç kuşkusuz Allah işiten ve görendir.” (Nisa 58) ayeti ile başlayan açıklamada eski TBMM’nin tarihsel misyonuna vurgu yapılarak; Önünde toplandığımız bu tarihi mekan, Türk, Kürt, Laz, Çerkez, Arap ve diğer bütün halkların elbirliğiyle bu ülkenin temellerinin atıldığı yerdir. Şeklinde ifadelere yer verildi. Açıklamanın devamında sorunun çok boyutlu kayıplarına ve travmalarına vurgu yapılarak; Kürt sorunu, 60 bin insanımızın öldürülmesine, on binlercesinin yaralanmasına sebebiyet vermiştir. Keza boşaltılan 4 bin köy, zorunlu göçe tabi tutulan iki milyon insan, on binlerce travma bu süreçte yaşanmıştır. Kaybedilen beşyüz milyar dolar, ekonomik olarak uğradığımız felaketi göz önüne sermektedir. İfadeleri yer aldı. Alınan ortak kararlarla ilgili olarak:
Bizler Doğu-Batı Kardeşlik Platformu olarak, 8-9-10 Temmuz 2011 tarihleri arasında; Adalet, Özgürlük, Kardeşlik temelinde Kürt Sorununa çözüm arayışları ve yapılacak yeni anayasa ile ilgili talepleri görüşmek üzere İslami hassasiyet sahibi 50 (Elli) İl STK platformlarını temsilen gelen katılımcılarla birlikte yapılan çalıştayda aşağıda alınan kararları ilgililere, basına ve kamuoyuna ilan ediyoruz.
1- Karşılıklı güven ortamının oluşması için on yıllardır bölgede vuku bulan tüm hukuk dışı uygulamaların ve faili meçhullerin, aydınlatılması amacıyla araştırma komisyonları aktif hale getirilmeli ve alınan sonuçlar kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
2- Ülkenin her yerinde etnik vurgu içeren, tek tipçi, dışlayıcı manalar ihtiva eden Andımız, Gençliğe Hitabe vb. yazı ve metinlerin kaldırılmalıdır.
3- Türk etnik kimliğine vurgu yapan vatandaşlık tanımı yerine yeni anayasada her kesimi kuşatan yeni bir anayasal vatandaşlık tanımı yapılmalıdır.
4- Koruculuk sisteminin kaldırılması, oluşabilecek komplikasyonların önüne geçmek için her türlü destek ve iyileştirme çalışması sağlanmalıdır.
5- Etnik ve Din temelindeki bütün farklılıklara kendi kültürlerini yaşatma hakkı tanınmalı ve anayasal güvence altına alınmalıdır.
6- Anadilde eğitimin önündeki bütün engeller kaldırılmalı, gerekli alt yapı çalışmaları ivedilikle desteklenmelidir.
7- Yapılacak yeni anayasada ideolojik, militarist ve tek tipçi devlet anlayışından vazgeçilmeli, millet iradesinin önündeki her türlü vesayet kaldırılmalıdır.
8- Devletin din üzerinde hegemonyası kaldırılmalı ve Diyanet teşkilatı özerk hale getirilmelidir.
9- Yeni Anayasada çoklu hukuk sistemi yer almalıdır.
10- Bölgeye sosyal ve ekonomik yatırımlar arttırılarak bölgeler arasındaki dengesizlik kaldırılmalıdır.
11- Yüzyıllardır kullanıldığı halde cumhuriyet döneminde değiştirilen yer isimlerinin iadesi için yasal düzenleme yapılmalıdır.
12- Toplumsal barışın kalıcılığının sağlanması için bütün silahlar susturulmalı ve ayrıca kapsamlı siyasi bir af çıkarılmalıdır.
13- Şeyh Said, Said-i Nursi ve Seyyid Rıza’nın mezar yerleri açıklanmalı, İstiklal Mahkemeleri ile ilgili devlet arşivleri açılmalıdır.
14- Doğu Batı Kardeşlik Platformu olarak 81 İlde, İl STK Platformlarının oluşması için Türkiye‘nin 7 Bölgesinde seri toplantıların yapılması hedeflenmektedir.
15- Platform olarak, bundan önce alınan ve bundan sonra alınacak tüm kararların, kamuoyuna açıklanan tüm öneri ve isteklerimizin takipçisi olacağımızı.
DBKP diğer çalışmalarını analiz etmeyi bir sonraki yazıya bırakalım.
